www.psycholog-mediator.pl

 mgr Joanna Kozieł

Mechanizm powstawania uzależnienia od komputera

uzależnienie czy wyniszczająca fascynacja

W ostatnich latach na świecie przybywa ośrodków pomocy dla osób uzależnionych od cyberprzestrzeni oraz komputerów. Rozluźniają się więzi międzyludzkie i przybywa pacjentów cierpiących na uzależnienia od nowoczesnych  technologii. Celem pomocy takim pacjentom jest nauczenie ich kontrolowania siebie w czasie oraz sposobie korzystania z Internetu/komputera (Ganowicz, 2003).

Wyodrębnia się pięć typów uzależnienia komputerowego (Augustynek, 2010):

• Cybernetyczna erotomania (cyber sexual addiction);

          Cybernetyczne uzależnienie od Internetowych kontaktów społecznych (cyber-Internet relationship  addiction);

• Kompulsję sieciową (net compulsions);
• Uzależnienie od komputera (information overload);
• Przymus pobierania informacji (information overload).
  
  

Według Sulera (1998) czynniki sprzyjające powstawaniu uzależnienia komputerowego to:

- ograniczenie doświadczeń sensorycznych, brak kontaktu fizycznego – dominacja przekazu pisemnego, osoby preferują ten rodzaj kontaktu interpersonalnego;

- płynna tożsamość i anonimowość, można ujawniać wybrane „maski” swojej tożsamości, można tworzyć inne tożsamości. U osób uzależnionych powstaje „wygodna tożsamość” którą akceptuje świat wirtualny lub sam uzależniony (gdy nie akceptuje swojego realnego ja/ wybranego aspektu własnej osoby);

- demokracja wirtualna – każdy ma te same prawa, równe szanse w wybranej przestrzeni wirtualnej;

- pokonywanie przestrzeni – odnajdywane osób o podobnych zainteresowaniach;

- dychotomia czasu – poczucie braku kontroli nad czasem vs wirtualne przyspieszenie czasu;

- wielorakość w kontaktach interpersonalnych – w jednym czasie można nawiązywać liczne rozmowy;

- archiwizowanie kontaktów – dokumentowanie wymiany informacji;

- odmienne stany świadomości;

- efekt czarnej dziury – każdy w dowolnym momencie może zniknąć/wyłączyć się z relacji.

Osoby o schizoidalnych cechach mają tendencję do tworzenia i przeżywania urojeń na temat działań w sieci.

Dysocjacyjne cechy osobowości skłaniają ludzi do izolacji od rzeczywistości i przeżywania swojej wyimaginowanej tożsamości w cyberprzestrzeni.

Maniacy potrafią wysyłać e-mailem obelgi aby potem żałować swoich działań.

Hakerami stają się osobowości antyspołeczne (psychopatologia).

Osobowości narcystyczne mają tendencję do zajmowania przestrzeni w komunikacji i wysyłają na fora, grupy dyskusyjne oraz innych odbiorców bardzo długie, osobiste notatki.

Rose (2005) twierdzi, że 25% populacji ludzkiej cierpi na syndrom „niedoboru nagradzania”. Opierając się na badaniach (Nestler i Malenka, 2004) stwierdził, że ta przypadłość jest szczególnie odpowiedzialna za uzależnienia od Internetu. Uzależnieni nie odczuwają przyjemności w życiu a świat realny wydaje im się okrutny i niesprawiedliwy.

mgr Joanna Kozieł

Psycholog